Jarzębina
Jarząb pospolity
Sorbus aucuparia - rodzina rózowatych
Inne nazwy: jarzębina, jarząbek, skoruch, skorusza
Działanie:
- przeciwbiegunkowe
2). Świeze części rośliny:
- przeczyszczające,
- odwadniające i pobudzające wydalanie limfy,
- dostarczanie witamin,
- chłodzące,
- przeciwkrwotoczne i ściągające,
- regulujące miesiączkę,
- leczące wątrobę i nerki,
- pobudzające wydzielanie soku zołądkowego i wspomagające trawienie,
- wspomagające trzustkę,
- leczące płuca i oskrzela,
- przeciwgrzybiczne i hamujące namnazanie się zarazków.
Utrzymuje się powszechne przekonanie, ze owoce jarzębiny są trujące. Tymczasem to nieprawda, dają nam one niezwykłą siłę. Na surowo jednak, z wyjątkiem owoców jarzębiny morawskiej, są do strawienia tylko w minimalnych ilościach, gdyz w dzikich owocach znajduje się substancja zwana kwasem parasorbinbowym, który wywołuje nudności, wymioty i biegunkę.
W czasie gotowania bądź suszenia kwas zmienia się w dobrze tolerowany kwas sorbinowy.
Sorbit jest cennym zamiennikiem cukru dla osób chorych na cukrzycę, ale to nie wszystko,co nam oferują czerwone owoce jarzębiny.
100g jagód zawiera bowiem do 100mg witaminy C, to jest więcej niz występuje jej w cytrynie. Witamina zwiększająca odporność, sprzyjająca wchłanianiu zelaza i hamująca tworzenie się guzów jest powleczona tak zwanymi biofenolami, które przenoszą ją częściowo nieuszkodzoną przez proces smazenia marmolady i ułatwiają jej wchłanianie przez organizm.
Dla naszych celtyckich przodków jarzębina była drzewem zycia, przypisywali jej moc pokonywania demonów zimy i innych uroków. Tak jak Germanie, kochali to chroniące, przynoszące szczęście drzewo i obsadzali nim swoje święte miejsca i place, na których odbywały się sądy.
Kora jarzębiny słuzyła do farbowania wełny na brązowo lub czerwono. Jagody nawleczone na długie nici symbolizowały czerwony jak krew sznur zycia i jako takie zawieszane były w domu w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarczych.
Zastosowanie owoców jarzębiny jako środka przeciwbiegunkowego i ściągającego sięga czasów Hipokratesa. Karol Wielki ( I wiek) zalecał uprawianie jarzębiny w celach medycznych i kulinarnych. Lonicerus (XVI wiek) stosował owoce jarzębiny w przypadku dolegliwości wątroby, bólu nerek i obrzęków. Ksiądz Kunzle (XX wiek) zalecał płukanie gardła wywarem z jagód jarzębiny w razie chrypki, równiez na skutek przeforsowania: "uwalnia struny głosowe od śluzu i wygładza je"
Zastosowanie współczesne:
HERBATKA
Gorący napar z kwiatu jarzębiny wspomaga leczenie zapalenia oskrzeli, kaszlu i zapalenia płuc.
Gorący napar z liści wspomaga leczenie dolegliwości złego trawienia, nudności, reumatyzmu, dny i hemoroidów.
HERBATKA Z OWOCÓW
Suszone owoce jarzębiny zalewa się zimną wodą, krótko zagotowuje i pozostawia na 10 minut do naciągnięcia. Stosuje się w dolegliwościach pęcherza i nerek, w celu ustabilizowania przemiany materii, przy dolegliwościach gruczołu krokowego i w biegunce. W razie chrypki i odruchu kaszlowego płuczemy herbatką gardło. W jaskrze obniza ciśnienie wewnątrzgałkowe. Często wstrzykuje się jeszcze dodatkowo dozylnie wyciąg z jarzębiny.
NALEWKA
Nalewka z kwiatów i liści pomaga w razie kaszlu, zapalenia oskrzeli, dolegliwości płuc i oplucnej zebrowej. Nalewkę z owoców stosuje się tak samo jak herbatkę z jagód jarzębiny.
ESENCJA KWIATOWA
Esencja kwiatowa otwiera nas na pełnię zycia. Pomaga uwolnić sie od tego, co wrogie zyciu, i cieszyć się bogactwem natury. Umiejetność wybaczania, zaufanie i pogoda ducha to jej kapitał, który odciąza nas w codziennym zyciu.
OKADZANIE
Chroni nasz organizm, odciązając go rozszerza perspektywy, nadając im kosmiczny wymiar.
MUS JARZĘBINOWO-GRUSZKOWY
Pokrojone gruszki i owoce jarzębiny ugotować w niewielkiej ilości wody i przetrzeć. Doprawić cynamonem i wanilią, dodać cukier (1:1). Gotować jeszcze przez 10 do 15 minut na wolnym ogniu, po czym wlać do słoików twist. Gruszki złagodzą gorzki smak owoców jarzębiny.
SOK
Dojrzałe owoce zerwać z gałązek, wsypać do glinianego garnka, przykryć ściereczką i pozostawić na dwa do trzech dni,az sfermentują.
Rozgnieść na papkę i wycisnąć przez miękką ściereczkę. Zmieszać sok z cukrem (w proporcji 2:1), zagotować i wlać do butelek. Przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu. Trzy razy dziennie pić jedną łyzkę. Wzmacnia siły obronne organizmu.
Jeśli dodamy cukru w proporcji 1:1 i będziemy gotować na wolnym ogniu,az nabierze galaretowatej konsystencji, otrzymamy mus jarzębinowy. Jest on bogaty w witaminy i minerały, mniej więcej tak jak angielska gorzka marmolada z pomarańczy. Wspomaga leczenie dolegliwości narządu oddechowego i korzystnie wpływa na trawienie.
WÓDKA
W Tyrolu i Syrii produkcja wódki z jarzębiny ma długą tradycję. Ze względu na koszt wytwarzania (ze 100 litrów zacieru jarzębinowego otrzymuje się około 1,5litra szlachetnego trunku) jarzębiak jest wódką drogą i cenną.
Jeśli spróbować szlachetnego jarzębiaku w kroplach jak lekarstwa, od razu ogarnia człowieka wspaniały bukiet zapachowy gorzkich migdałów. Jarząb od najdawniejszych czasów był drzewem zdrowia chroniącym pasterzy, nic więc dziwnego,ze to właśnie pasterze potrafią go najlepiej warzyć.
LIKIER JARZĘBINOWY
200 gramów dojrzałych owoców jarzębiny rozgnieść z cukrem (około 250g) i napełnić nimi butelkę z szeroką szyjką do wysokości dwóch trzecich. Zamknąć butelkę korkiem z otworem z rurką fermentacyjną (zeby wniknęło mozliwie jak najmniej obcych drozdzy) i pozostawić w temperaturze pokojowej na tydzień. Po upływie tego czasu wycisnąć zawartość butelki przez miękką ściereczkę. Sfermentowany sok zmieszać ze 100ml 98-procentowego alkoholu. Odstawić.
Do słoika włozyć odciśnięte wytłoczyny, zalać wódką czystą albo zytniówką (tak,zeby przykryła owoce), zamknąć i pozostawić na następne osiem dni w ciepłym miejscu. Po tym czasie przefiltrować i zmieszać ze sobą oba płyny, ten ze spirytusem i ten z wódką. Ponownie zalać wytłoczyny, tym razem taką samą ilością przegotowanej, schłodzonej wody jak poprzednio wódki. Od razu przefiltrwać (juz nie odstawiać) i dodać poprzedni płyn. Dal wzmocnienia mozna wedle uznania dolać 90% alkoholu i wszystko razem wlać do butelek. Pozostawić jeszcze w chłodnym miejscu co najmniej na osiem tygodni. Jeśli wolisz słodszy likier, mozesz go na koniec dosłodzić.
